Een boek over zwangerschap, werk, de stress als je niet voldoet aan het ideale beeld van de gelukkige jonge moeder en postnatale depressie heeft Politikens Litteraturpris 2020 gewonnen: Mit arbejde van Olga Ravn. Het boek is een collage van verschillende schrijfvormen: het bevat fragmenten uit de rapportages van de psychiatrische inrichting, gedichten, dagboekfragmenten en proza. Waarbij niet altijd duidelijk is wie de verteller is.
Sinds het boek in het najaar van 2020 is verschenen, heeft het al tot veel debat geleid in Denemarken, vooral de manier waarop bevallingen zijn geregeld is en de druk die er op jonge moeder wordt gelegd onder het vergrootglas komen te liggen. Of zoals Ravn het zelf zei in een interview: ‘In dit land zorgen we beter voor drachtige koeien dan voor zwangere vrouwen.’
De tweede zwangerschap van hoofdpersoon Anna, een schrijfster, is de aanleiding voor het schrijven van het boek, dat gaat over Anna’s ervaringen tijdens haar eerste zwangerschap en de geboorte van haar kind, drie jaar eerder. Hoe ze worstelt met de opgelegde maatschappelijke denkbeelden, dat vrouw en man gelijk zijn in het ouderschap, de verhouding tussen moederschap en schrijverschap en alles wat daarbij komt kijken. Door het opschrijven van haar ervaringen wordt Anna in zekere zin gered, terwijl ze tegelijkertijd de lezer de kans geeft na te denken over alle verwachtingen waaraan jonge moeders ‘moeten’ voldoen en waar weinig aandacht is voor de druk die deze vrouwen ervaren en hoe lastig het is om er niet aan onderdoor te gaan.
In zekere zin kun je dit boek zien in het verlengde van de Kopenhagentrilogie van Tove Ditlevsen, een schrijfster met wie Ravn zich erg verbonden voelt. Dat blijkt ook uit Ravns debuut, de dichtbundel Jeg æder mig selv som lyng (Ik eet mezelf als heide, 2012). Dat boek is het resultaat van Ravns experiment met het herschrijven van Ditlevsens debuut, de dichtbundel Pigesind. Daarnaast is ze de drijvende kracht achter het boek Jeg ville være enke, og jeg ville være digter (Ik wilde weduwe zijn, en ik wilde dichter zijn, 2015), met vergeten teksten van Tove Ditlevsen.
Maar terug naar Mit arbejde. Want zoals dat zo vaak gaat met boeken die geïnspireerd zijn door het leven van de schrijver, werden ook ditmaal de gebeurtenissen in het verhaal een-op-een geprojecteerd op Ravn. Wat haar bovendien nogal frustreerde was het feit dat de pers alleen daar aandacht voor leek te hebben en niet voor de thematiek in het boek, zoals ik hierboven heb beschreven.
Olga Ravn is vorig jaar toegetreden tot de prestigieuze Danske Akademi, als jongste lid ooit. Det Danske Akademi reikt onder andere de Blixen-medaljen en Akademiets Oversætterpris uit. En aangezien je voor het leven benoemd wordt, zal ze nog veel en vaak prijzen kunnen uitdelen aan collega’s.
Olga Ravns oeuvre is niet groot, maar wel erg gevarieerd: ze heeft gedichten geschreven, een sciene fictionroman, een gotische roman (waarin vrouwelijke begeerte, spoken en een onduidelijke scheidslijn tussen deze en gene wereld centraal staan) en nu dus een semi-autobiografisch werk. Reden genoeg dus om haar aan de Nederlandse lezers voor te stellen! Wil je meer weten over Olga Ravn? Bel of mail me dan. Mijn contactgegevens vind je hier.
